- O alcalde e o secretario xeral da Lingua acompañaron ao autor, o historiador Diego Piay Augusto

- Hércules de Ediciones ten á venda as versións en galego e en castelán da obra

^{Valga, 28 de novembro de 2025.}

^{O libro “O territorio de Valga en época romana. Do asentamento dos Cileni á villa Valliga” presentouse esta tarde no Auditorio nun acto no que participou o autor, o pontevedrés Diego Piay Augusto. Acompañárono o alcalde, José María Bello Maneiro, e o secretario xeral da Lingua da Xunta, Valentín García; así coma o concelleiro de Cultura, Pedro Calvo, e Francisco Rodríguez, en representación de Hércules de Ediciones.}

^{Esta obra de investigación quere contribuír a recuperar o pasado de Valga e a poñer en valor o patrimonio local. Nela, Diego Piay destaca que “dous dos misterios máis apaixoantes” e que máis interese suscitan á hora de analizar a época antiga teñen a Valga como protagonista. Por unha parte, a localización da Turris Augusti, un monumento na honra do emperador César Augusto que, segundo o xeógrafo Pomponio Mela, se emprazaba na desembocadura do río Sar, nun lugar que correspondería coa parroquia de Campaña, entre as zonas de Cortinallas e Agramar.}

^{A segunda cuestión de interese á que se refire o autor é o lugar de enterramento do disidente cristián Prisciliano, que segundo algunhas teorías sería Os Martores. Precisamente este xacemento dos Martores é defendido por Diego Piay coma un dos principais enclaves do territorio valgués, “pero a pesar diso nunha se realizaron exploracións arqueolóxicas”, lamenta. Estas investigacións, sostén, non só botarían luz sobre a cuestión priscilianista, senón que tamén permitirían obter datos sobre o centro de culto dedicado a Mercurio que existiu no lugar na época altoimperial, sobre a posterior igrexa cristiá erixida na zona e sobre o uso funerario da época sueva, á que pertencen os sarcófagos antropomorfos localizados nun lateral da actual capela de San Mamede.}

^{A análise dos diferentes xacementos emprazados en Valga, varios deles escavados por iniciativa do Concello, permite a Diego Piay reconstruíu o devir histórico deste territorio durante o período que seguiu á conquista romana. Entre as principais conclusións: a importancia do río Ulla como vía de tráfico comercial, o que explica que nas súas marxes xurdiran asentamentos coma Mercado dos Mouros.}

^{Vestixios atopados nestes xacementos confirman, ademais, como nos séculos posteriores á conquista se implantaron no territorio valgués elementos característicos da civilización romana: a escritura e o culto a divindades romanas (corroborados polo achado nos Martores, nos anos 40 do século XX, dunha ara dedicada a Mercurio); os usos funerarios (necrópoles de Igrexa Vella e dos Martores); ou as vías de comunicación (por Valga pasaba a Vía XIX, unha das principais vías romanas do noroeste peninsular).}

^{“Valga ten unha fortuna moi grande: que ten xacementos que cobren todo o período romano e, moitos deles, escavados de forma científica”, destaca Piay Augusto. “Por iso”, engade, “é importante que os veciños coñezan a súa historia e o seu propio pasado”.}

^{Ademais do relato histórico de Diego Piay, nas case 200 páxinas do libro inclúense fotografías inéditas das escavacións arqueolóxicas levadas a cabo nos xacementos valgueses e ilustracións de José Ramón Almeida que recrean a aparencia dalgúns destes enclaves.}

^{“O territorio de Valga en época romana. Do asentamento dos Cileni á villa Valliga” foi publicado por Hércules de Ediciones e pode adquirirse, tanto en galego coma en castelán, a través da seguinte ligazón: https://www.herculesediciones.com/libros/el-territorio-de-valga-en-epoca-romana/}